Buty Górskie i Turystyczne - jakie wybrać?

Wygodne i dobrze dobrane buty górskie to podstawowe wyposażenie każdego piechura i turysty górskiego. Buty takie mają przede wszystkim za zadanie zapewnić nam komfort chodzenia, przyczepność oraz stabilność, a także skutecznie chronić przed urazami mechanicznymi na szlaku. Pamiętaj że udana wyprawa w teren w znaczniej mierze będzie zależeć od tego jak wygodne są Twoje buty, czy nie obcierają i nie przegrzewają stopy. Wszystko to sprawia, że wybór butów górskich nie jest oczywisty. W tym miejscu chcemy rozwiać pojawiające się wątpliwości i podzielić się podstawowymi informacjami na ten temat.

Podstawowe pytanie na które musimy sobie odpowiedzieć na początku to w jakim terenie będziemy wykorzystywać obuwie. Czy będą to doliny i góry niskie czy może góry wysokie takie jak np. Tatry. Od tego będzie zależeć jaki rodzaj butów wybierzemy:

Buty przeznaczone głownie do wędrówek po dolinach i niskich górach, głównie w terenie "mało wymagającym". Dobrze sprawdzają się także na spacery po mieście. Ich główną zaletą jest wygoda i niewielki ciężar, dodatkowo wygoda i dobra wentylacja buta.

Wysokie buty górskie są niezbędne w trudnym terenie np. Tatrach. Podstawowe atuty takiego obuwia to przedewszystkim nieprzemakalność, dobre trzymanie kostki - zabezpieczające przed zwichnięciem oraz gruba podeszwa - izolującą stopę przed ostrym i nierównym podłożem. Wysokie buty górskie reguły są przystosowane również do zastosowania ich w warunkach zimowych. Pamiętajcie jednak że każdy - nawet najlepszy but nie będący dobrze zaimpregnowany prędzej czy później straci swoje właściwości i nie będzie spełniał pokładanych w nim nadziei.

Tak zwane „skorupy” są przeznaczone głównie do wspinaczki w terenie skalno-lodowym. Zewnętrzna skorupa zrobiona z plastiku sprawia, że buty są bardzo sztywne i wodoodporne. Natomiast Wewnątrz znajduje się botek, który zapewnia dobrą izolację termiczną. Buty tego typu posiadają głównie zaczepy na raki automatyczne i musimy mieć na uwadze że nie nadają się do zwykłych wędrówek z powodu swojej sztywności - bardzo ograniczonego komfortu wędrówki.

MATERIAŁ

Buty trekkingowe są głównie robione ze skóry, najczęściej licowej bądź zamszowej. Dzięki temu są one wytrzymałe, oddychające, dostosowują się do kształtu stopy oraz dzięki odpowiedniej impregnacji wodoodporne. Równolegle ze skórą stosowane są również różne materiały na bazie poliamidu (np. Cordura®) – choć te głównie w stosowane są w lżejszych i bardziej "przewiewnych" butach.

WODOODPORNOŚĆ I ODDYCHALNOŚC BUTA Górskiego

W tej kwestii najbardziej popularnym rozwiązaniem jest zastosowanie membrany w bucie. Jest wiele rodzajów i producentów membran, gdzie najpopularniejsze to GORE-TEX® lub Sympatex®. Dzięki takiej membranie but jest bardzo dobrze chroniony przed zmoczeniem oraz również lepiej odprowadza pot na zewnątrz. Buty, które nie posiadają takiej membrany oddychają lepiej, ale nie chronią tak dobrze przed przemoknięciem. Dotyczy to głównie butów wykonanych w całości ze skóry - pamiętajcie jednak że nie ma lepszego materiały na buty aniżeli dobra "gruba" skóra. Dobrze impregnowana i natłuszczana sprawia że nieprzemakalność butów z skóry niejednokrotnie przewyższa te z membranami.

CHOLEWKA

W zależności od rodzaju buta jest przed lub za kostkę. Ta wysoka ma za zadanie chronić przed skręceniem kostki, urazami mechanicznymi na kamienistych trasach i odciskami od mocno zasznurowanego obuwia. Ważna jest też ilość szwów znajdująca się na cholewce, im jest ich mniej tym but posiada mniej "potencjalnych" miejsc do przemakania - najlepsze buty górskie są przeważnie wykonane z jednego spójnego kawakła materiały (np. skóry) z jedynie jednym szwem na cholewce umieszczonym na pięcie buta. Wybierając buty polecamy zwrócić również uwagę na wzmocnienia/usztywnienia w miejscu pięty, to rozwiązanie poprawia zdecydowanie stabilność oraz trzymanie buta. Podobne wzmocnienia stosowane są również na przodzie buta w celu ochrony palców w przypadku uderzenia o kamienie.

SZNURÓWKI

Powinny być odpowiednio mocne i długie, nie mające tendencji do ciągłego samoistnego rozwiązywania. Wysokie buty powinny mieć metalowy haczyki do zaczepienia w odpowiednim miejscu, przez co dobrze trzymają kostkę.

Podeszwa

To od niej w dużej mierze zależy nasz komfort i bezpieczeństwo – odpowiednio gruba chroni przed ostrym podłożem, poślizgiem oraz utratą temperatury. W tym momencie najbardziej znaną marką jest firma Vibram®, której podeszwy oprócz odporności na ścieranie, ograniczają drgania i zapewniają lepszą przyczepność do podłoża. Firma ta produkuje kilkanaście rodzajów podeszew na różne tereny i różne warunki atmosferyczne. Oprócz tej najpopularniejszej marki są również firmy, które stosują inne typy podeszw również często dobrej jakości. Takie podeszwy to np. Contagrip Salomona czy podeszwa Vlite Hi-Tec.

Przed zakupem butów trekkingowych koniecznie trzeba je wcześniej przymierzyć. Jest kilka wskazówek, które przydają się podczas mierzenia:

• Załóż skarpety, które będą używane podczas wędrówek.
• W dobrze dobranym bucie powinno być wciąż odrobinę luzu, by podczas długiego schodzenia chronić swoje palce przed odciskami.
• W trakcie mierzenia warto pochodzić chwilę po sklepie symulując różne ułożenia stóp w terenie.
• Dobrze jest mierzyć obuwie wieczorem – w ciągu dnia podczas wysiłku stopa puchnie i zwiększa swój rozmiar nawet o pół centymetra.
• Dobrze dobrane buty nie powinny "męczyć na stopy" - pamiętaj że skoro po kilkunastu min w bucie Twoja stopa jest "obolała" to po kilku-kilkunastu godzinach na szlaku na pewno nie będzie lepiej.

• Przemyśl na jaki typ wędrówek potrzebujesz butów i względem tego wybierz niskie lub wysokie.
• Sprawdź czy but ma dodatkowe wzmocnienie pięty i palców.
• Im mniej przeszyć/szwów na bucie tym jego nieprzemakalność jest lepsza.
• Waga buta ma znaczenie - docenicie to po dłuższym trekingu w trudnym terenie.
• W zależności od swoich potrzeb sprawdź czy but posiada membranę lub czy posiada dobrą "grubą" skórę licowaną.
• Sprawdź jakość sznurówek by uniknąć ich ciągłego rozwiązywania w terenie.
• Ostrożnie podchodź do nadmiernie przecenionych ofert.
• Wykorzystaj internet – jest świetnym źródłem informacji, sprawdź opinie innych użytkowników.